روش های تصفیه موم زنبور عسل

موم زنبور عسل یکی از جالب ترین فراورده هایی است که زنبور عسل آن را تولید می کند. این فراورده می تواند در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار گیرد. از تولیدات هنری گرفته تا صنعت بزرگ بهداشتی آرایشی، از موم زنبور عسل استفاده می کنند. اما باید این را بدانیم که موم استخراج شده از کندو قابلیت استفاده ندارد و باید حتما تصفیه شود. برای استفاده در تولیدات بهداشتی، تنها تصفیه موم کافی نیست و باید به صورت کاملا بهداشتی استرلیزه هم بشود تا مشکلی برای پوست یا دیگر قسمت های بدن ایجاد نکند.

در واقع می توان گفت که چه زنبوردار برای کاربردهای مشخص و چه صنعتگران و هنرمندان برای به کارگیری از موم در تولیدات خود، حق استفاده از موم تصفیه نشده را ندارند. موم تصفیه نشده می تواند آسیب های جدی بزند. پس شما نمی توانید برای استفاده از موم، به سراغ کندوی زنبور عسل بروید و موم استخراج شده را مصرف کنید.

علت عدم امکان استفاده از موم تصفیه نشده این است که در کندو ممکن است بیماری های مختلف، آفت کش های گوناگون و حتی لاشه یا قسمتی از بدن زنبورها بر روی موم قرار گیرد. پس از استخراج ممکن است این آلودگی ها در بین موم قرار گرفته باشد و ما آن را نبینیم. پس استفاده مجدد از موم زنبور عسل بدون اینکه عملیات تصفیه به صورت دقیق روی آن انجام شود، کاری اشتباه و آسیب زا است.

روش های متعددی در سال های گذشته برای تصفیه موم ابداع شده است. هر کدام از این روش ها مزایا و معایب خود را دارند. در این مطلب قصد نقد روش های تصفیه موم را نداریم؛ اما سعی می کنیم پرطرفدارترین روش های تصفیه موم زنبور عسل را با هم مرور کنیم.

تصفیه موم به کمک آب جوش و بخار آب
یکی از رایج ترین روش ها برای تصفیه موم طبیعی زنبور عسل، استفاده از این روش است. البته همین روش با تکنیک های مختلفی انجام می شود که بسته به تجهیزاتی که در دست داشته باشید، می توانید یکی از آن ها را انتخاب و اجرایی کنید. در این روش تصفیه آلودگی ها، عسل های باقیمانده در موم و هرآنچه غیر از موم طبیعی است، از آن خارج شده و آفات و سموم از بین می روند.

فشردن موم ذوب شده در آب جوش
در این روش تمامی شان ها درون یک توری داخل آب قرار داده شده و به اندازه 15 تا 20 درصد حجم آب، آب جوش درون آب اولیه ریخته می شود. بعد از ذوب شدن موم ها، توری از آب خارج شده و درون کنف قرار داده می شود. موم تحت فشار قرار گرفته و خارج می شود. این کار تا 3 الی 4 بار اجرایی می شود تا کامل گردد.

غوطه وری اجباری در آب جوش
شان های زنبور عسل به طور کامل در کنف که بهتر است کنف هندی باشد قرار می گیرند و راه خروج این کنف با گره یا دوختن آن بسته می شود. سپس این کنف درون یک دیگ آب جوش ریخته شده و مطمئن می شویم که کاملا خیس می شود. به دلیل سبک تر بودن موم از آب، موم تصفیه شده از کنف خارج شده و روی سطح آب قرار می گیرد. بعد از سرد شدن آب، موم تصفیه شده قابل استخراج است. تمامی محتویات باقیمانده در کنف باید دور ریخته شوند.

استفاده از بخار آب
این روش نیاز به تجهیزات پیشرفته تری دارد. برای اجرای این روش برای تصفیه موم باید دو تانکر درون هم قرار گیرند. شان ها در یک سبد و درون تانکر اصلی قرار می گیرند. این روش زیاد مورد استفاده می شود. با رسیدن حرارت به موم ها، ذوب شده و تفاله ها درون سبد باقی می ماند. این روش برای شان های قدیمی مناسب نیست.

تصفیه موم با گریز از مرکز
در این روش هم ابتدا موم ها در آب جوش ذوب می شوند. پس از ذوب شدن موم، به منظور تصفیه سازی آن، از دستگاه های مخصوص گریز از مرکز استفاده می شود. مخلوط مذاب درون یک سبد توری مانند قرار می گیرد و دستگاه شروع به کار می کند. نکته مهم در این روش این است که دما در این دستگاه باید بالاتر از 65 درجه در نظر گرفته شود تا مذاب حالت جامد به خود نگیرد. این روش تقریبا گران ترین روش برای تصفیه موم است که عموما در کارخانجات تولید موم گرانولی استرلیزه مومرد استفاده قرار می گیرد.

حلال شیمیایی!
این روش اگرچه زیاد توصیه نمی شود اما می تواند گزینه ای خوب برای تصفیه موم و از بین بردن آلودگی ها باشد. با استفاده از برخی محلول های شیمیایی و ترکیب آن ها با موم، بسیاری از آلودگی های موجود در موم از بین می روند. با این حال مشکل اینجاست که خود این حلال ها ممکن است در موم باقی بمانند. در نتیجه موم تصفیه شده، برای استفاده در کندو، لوازم بهداشتی و بسیاری از کاربردها مناسب نیست.

لوازم الکترونیکی پیشرفته
در این روش حتی نیازی به جداسازی شان از قاب هم نیست. قاب ها درون دستگاهی الکتریکی قرار می گیرند و با حرارت ایجاد شده، موم ذوب شده درون فراینده تصفیه وارد می شود. این دستگاه ها کاملا به صورت مکانیزه موم را تصفیه می کنند و سرعت نسبتا بالایی در تصفیه موم دارند. بسیاری از زنبورستان ها به دلیل نیاز زیاد خود به تصفیه موم ممکن است در مکان هایی از این نوع دستگاه استفاده کنند.

تصفیه موم به کمک انرژی خورشیدی
همانطور که می دانید یکی از روش های ذوب کردن موم، استفاده از انرژی خورشیدی است. این موضوع را حتی برای ذوب موم گرانولی نیز مورد استفاده قرار می دهیم. برای این منظور می توانید از دستگاه های اختصاصی که برای ذوب موم با استفاده از انرژی خورشیدی تولید شده اند استفاده کنید. همچنین می توانید چنین دستگاهی را خودتان بسازید.

دقت داشته باشید که روش استفاده از انرژی خورشیدی برای تصفیه موم اگرچه ارزان ترین رشو است؛ اما چالش هایی هم به همراه دارد. برای مثال در زمانی که هوا ابری است، نمی توانید از این روش برای تصفیه موم استفاده کنید. نکته دیگری که وجود دارد، این دستگاه ها عموما 75 درصد کارایی دارند و می توانند موم را تصفیه کنند. بسیاری از موم ها ممکن است در این روش به درو ریخته شوند. این درصد نسبت به برخی تکنیک های بیان شده در تصفیه موم با آب جوش و بخار بسیار کمتر است.آ

-